Paylaşma ve Dayanışma Ayı, 11 Ayın Sultanı Ramazan
15.05.2019
Müslümanların hayatında önemli bir yere sahip olan 11 ayın sultanı Ramazan, aynı zamanda sosyal yardımlaşma, dayanışma ve bir dönüşüm iklimi. Ramazan ayının hayatımıza bir takım değerler katmak üzere geldiğini söyleyen İstanbul Müftüsü Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz, Ramazan’ın sosyal hayatımıza etkileri hakkında bilgi verdi.
Ramazan ayının Müslümanların hayatında bir değişim ayı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, bu ayın hem kalbi hayatımıza hem Allah ile olan ilişkilerimiz hem de şefkat ve merhametimize irtifa kazandırmak adına bizlere önemli şeyler telkin ettiğini ifade etti.
Ramazan’ın sosyal sorumluluk yönüne değinen Prof. Dr. Yılmaz, iftar sofralarının önemini vurgulayarak, “Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed SAV’in iftar sofrası açmak, insanlara iftar ettirmek yani lokmamızı onlarla paylaşmayı en değerli amellerden biri olarak tavsiye ederek sofra açmanın ve yemek yedirmenin ne kadar anlamlı ve önemli olduğunu bize gösteriyor. Bunun için de ölçü olarak insanın bir sofrayı donatacak kadar gücünün olması da gerekmiyor.
Asr-ı saadetteki ölçülere bakarsanız, neyiniz varsa onu bölüşmekten bahsediliyor. Yani zenginin çoğundan vermesi elbette önemli ama bunun ötesinde herkesin sahip olduğu kadarını başkasıyla paylaşabilmesi yani ötekinin farkında olması, kardeşinin farkında olması gibi duyarlılık kazandırıyor. Aslına baktığınızda oruç ibadetinin bu tür duyguları motive eden bir tarafı var.” şeklinde konuştu.
Ramazan ayının yoksul ve fakirin halinden anlayabilmek ve onlarla empati kurabilmek için önemli bir fırsat olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, oruç sayesinde farkına varamadığımız pek çok şeyi idrak edebildiğimizi vurguladı.
İslam Dininin Temeli: Kulluk, Şefkat ve Merhamet
“Sabahın imsak vaktinden itibaren açlık ve susuzluğun meydana getirdiği hisle diğer zamanlarda hiç fark etmediğiniz pek çok özelliği fark ediyorsunuz.” diyen Prof. Dr. Yılmaz, oruçlu insanın hissettiği açlık ve susuzluk sayesinde yiyecek ekmek bulamayan insanlarla empati kurabildiğini, Ramazan ayının Müslümanlara bu empati duygusuyla sosyalleşme imkânı tanıdığını söyledi.
Allah’a kulluk ve O’nun yarattıklarına şefkat ve merhametin İslam dininin temelini oluşturduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Yılmaz, “Allah’a kul olduğunuzu fark ettiğiniz zaman Allah’ın yarattıklarını da fark ediyorsunuz, emsallerinizle ya da diğer yaratılmışlarla ilişkilerinizi daha çok gözden geçiriyorsunuz.
Peygamberimiz, bize bir takım sorumluluklar yüklüyor. Mesela zaman zaman ashabına diyor ki; ‘Bugün hiç yetim başı okşayanınız oldu mu? Bugün bir cenaze merasimine katıldınız mı? Bugün bir hasta ziyaret ettiniz mi?’ Yani bugün sosyal sorumluluk dediğimiz konuları toplumun fertlerinin her birine yüklüyor. İmkânın varsa, elin ayağın tutuyorsa bir hasta ziyaret et ve ona da giderken eli boş gitme, bir şey götür.
Bir yetimin başını okşa, halini-hatrını sor, cebine de harçlığını koy. Bir cenaze merasimine gidip orada cenazesi olan insanlara taziyede bulun. ‘Başınız sağ olsun’ deyip acılarını paylaş, ama aynı zamanda ölü kardeşine dua ederek onun rahmete gitmesine vesile ol ve sen de bir gün ölümü tadacağını unutma, ölüm uzakta değil.’ ifadelerini kullandı.
Ramazan, oruç ve ibadetin bize çeşitli farkındalıklar kazandırması gerektiğini ve bu idrakle yaşanırsa kazanılabileceğini söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, Ramazan’ın sadece sabah imsak vaktinde oruca niyetlenip akşamleyin iftar sofrasına oturmaktan ibaret olmadığını vurguladı.
Bir Sosyal Sorumluluk Ayı: Ramazan
Oruç ibadetinin sosyal sorumluluk bilincine sağladığı katkıya değinen Prof. Dr. Yılmaz “Oruçluyken açlığın hissettirdiği çaresizlik başkalarını düşünmeyi; bir mukabele meclisinde insanlara bakıp hallerinden haberdar olmayı ve paylaşımda bulunmayı sağlıyor. Sevgi Evleri’nde veya başka yerlerde ilgiye, sevgiye muhtaç çocukların başını okşayabilmek ve onların halini-hatrını sormak Ramazan vesilesiyle onlara şefkat göstermek, yani sosyal devletin yapacağı pek çok şeyin aslında bireysel olarak yapmak.
Şunu da unutmamak lazım ki, ibadet için camide ya da yemek için sofrada bir arada olmak, insanın karşısındaki insanlardan bir tür enerji alıp vermesine, karşılıklı sevgi alışverişine vesile oluyor. Aynı sofrada oturulduğu zaman bir sofrayı paylaşmanın, göz göze gelmenin, aynı çorbayı kaşıklamanın çok önemli ve anlamlı bir yeri var.
Sofrada insanlar birbirlerine daha şefkat ve merhametle bakıp birbirlerini önemsediklerini hissettirirler. Herkes aynı gayeyle hiçbir dünyevi maksat beklemeden geliyor camiye ya da iftar sofrasına. Orada hal-hatır sohbet ediliyor ve işte dünden, bugünden, gelecekten konuşuluyor ve insanlar birbirlerini tanıyor, birbirlerine karşı pozitif enerji besleyerek dostluk oluşturuyor.” dedi.
Çağımızın en büyük sıkıntılarından birinin yalnızlık olduğunu dile getiren Prof. Dr. Yılmaz, İslam dininin ve Türk geleneklerinin kişiyi sosyalleşmeye teşvik ettiğini vurgulayarak gerek cami buluşmaları gerek mahallelerdeki sohbet meclislerinde bir araya gelmenin insanları sosyalleştirdiğini ifade etti.
Bu sosyalleşme sayesinde insanların darda kaldıklarında birbirlerinin kapısını çalabildiklerini söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, “Bu güven ancak bu sosyal ortamlarda oluşuyor, Ramazan bunun provasını yaptırıyor. Ramazan ayı, 1 yıl boyunca dostluklarımızı pekiştirecek bir kamp hayatı. Yani camide teravihte buluşuyoruz, iftar sofralarında kaynaşıyoruz. Tabii geriye kalan 11 ayda da selamlaşarak bu ilişkilerimiz sürüyor, Ramazan bize bunu da kazandırıyor.” ifadelerini kullandı.
Ramazan Ayının Bu Yılki Teması: İnfak
Diyanet İşleri Başkanlığınca TV yayınları, vaaz ve hutbelerin çerçevesini belirlemek amacıyla her yıl Ramazan ayına özel bir tema belirlendiğini söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, bu yıl belirlenen temanın infak, ihtiyaçtan fazlasını paylaşmak olduğunu ifade etti. “İnfak aslında hem sadakayı hem zekâtı, vermek ve paylaşmayı kapsayan bir kavram. Yani insanın cömertliğini ve paylaşmaya ait ne varsa bunların hepsini kapsayan bir kavram. İnsanın sahip olduğu para, enerji, güç, entelektüel birikim gibi imkanları başkalarıyla paylaşması demektir.
İnsanın güzel sesinden güzel konuşmasına, güzel ders anlatmasına varıncaya kadar hepsi Allah’ın nimetleri, Allah’ın kendisine nafaka olarak verdiği, infak ettiği şeyleri bunları da insanın vermesini Allah-ü Teâla istiyor. Yani, Allah’ın verdiği imkânları siz kendinize hapsetmeyin, başkalarıyla paylaşın, sesiniz güzelse güzel Kur’an okuyorsanız insanlar sizden istifade etsin. İyi konuşuyorsanız dinlesinler, ahlakınız güzelse örnek olun, rehberlik edin. Eviniz genişse çağırın misafir edin onları, orada çocuklar gelsinler oynasınlar.
Yani infak kelimesi aslında her imkânın başkalarıyla paylaşılabilmesi demektir. Tabii bunun bir de ibadet boyutu var. Bu paylaşımda ‘el-cud minel mevcud’ diye bir tabir var, yani vermek mevcuttandır, ‘Neyin varsa ondan vereceksin, cömertlik ondandır’ derler. Hatta bizim kültürümüzde infakın ölçüleri çok yüksek tutulmuştur. Önemli olan, paylaşmakta zorlanan insanların da paylaşabileceği bir ortamı tesis etmektir.” dedi.
‘Veren el alan elden üstündür’ atasözünü hatırlatan Prof. Dr. Yılmaz, “Sadaka taşları, zenginin parasını sadaka taşına bırakması ihtiyaç sahibinin de lazım olanı gece gidip oradan alması müthiş bir kültürdür. Verenin nezaketi, alanın da haddini bilmesidir. Osmanlı’da zimem defterleri vardır, bakkal hesap defteri. Zengin kimse gider bir bakkal dükkânına ve o zimem defterinde borcu kayıtlı bir yoksulun borcunu öder, kimliği gizlidir; ne yoksul kimin ödediğini bilir ne de varlıklı kimse kime yardım ettiğini görür. Bu tür paylaşım ortamlarını anlatmak ve paylaşmak lazım diye düşünüyorum.” şeklinde konuştu.
