İstanbul’un Müzeleri: Topkapı Sarayı

04.10.2019

İstanbul’un tarihine tanıklık eden ihtişamlı yapı Topkapı Sarayı, cihana hükmetmiş Osmanlı padişahlarına yüzyıllarca ev sahipliği yapmıştır. Günümüzde ise o dönemin hatıralarını yaşatan bir müze olarak hizmet vermektedir.

Fatih Sultan Mehmet'in 1453 yılında İstanbul'u fethetmesiyle birlikte Osmanlı İmparatorluğu'nun yeni başkenti olan İstanbul'da devletin yönetimi için bir merkeze ihtiyaç vardı. Bu amaçla 1460 yılında inşasına başlanan Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet’ten itibaren otuz birinci padişah Sultan Abdülmecid’e kadar yaklaşık dört yüz yıl süreyle imparatorluğun idare, eğitim ve sanat merkezi olarak kullanılmış, aynı zamanda padişahların evi olmuştur.

3 Nisan 1924 yılında ise müze olarak hizmet vermeye başlayan Saray, bu özelliği ile Cumhuriyet’in ilk müzesi olarak tarihe geçmiştir.

Günümüzde yaklaşık 300.000 arşiv belgesi, Osmanlı dönemine ait silah ve araç-gereçten oluşan ihtişamlı koleksiyonların, Kaşıkçı Elması gibi paha biçilemez hazinelerin yanı sıra kutsal emanetleriyle Topkapı Sarayı Müzesi, dünyanın en büyük saray müzelerinden biri konumundadır. Topkapı Sarayı’nın bölümleri 4 avlu ve 1 haremden oluşmaktadır. Saray, hizmet bölümü Birun ve iç örgütlenme yapılarını kapsayan Enderun olmak üzere 2 ana bölüme ayrılmıştır.

Avlu: (Alay Meydanı): Padişah geçiş törenlerine sahne olan Alay Meydanı, Doğu Roma zamanlarından kalma dini yapı Aya İrini, Osmanlı ve Batı mimarisinin harmanlandığı törensel giriş kapısı Babüsselam ve I. avluya geçiş sağlayan diğer bir törensel kapı olan Bab-ı Hümayun bölümlerini kapsıyor. Birinci Avlu, Saray’ın halka açık tek bölümü olarak biliniyor.

Avlu: (Divan Meydanı): Devletin yönetim merkezlerine açılan kapıdır. Orta Kapı olarak da bilinir. Saray’ın İkinci Avlusu olarak inşa edilen Dîvân Meydanı, devlet yönetiminin gerçekleştirildiği, devletin temsil edildiği bir tören alanı olarak kullanılmıştır.

Avlu (Enderun Avlusu): Padişah için oluşturulan selamlık bölümünü kapsamaktadır. Padişaha ait mekânların dışında, Sultan II. Murad döneminde kurulan Saray Okuluna ait koğuş ve yapıları da barındırır.

Avlu (Köşkler Bahçesi) : Padişaha ait köşklerin ve asma bahçelerin bulunduğu, Lale bahçesi ve Sofa-i Hümayun adlı terastan oluşan IV. avlu, 17. yy ortalarında Haliç tarafına doğru yapılan köşkleri de kapsar.

Topkapı Sarayı; Marmara denizi, İstanbul Boğazı ve Haliç arasındaki Tarihi Yarımada’nın ucunda bulunan Doğu Roma Akropolü üzerindeki 700.000 metrekarelik bir alana kurulmuştur. Cumhuriyet’in kuruluşunun ardından müzeye dönüştürülen yapı, Fatih semtinin Cankurtaran Mahallesi’nde bulunuyor.

Yerli ve yabancı turistler tarafından oldukça ilgi gösterilen Topkapı Sarayı, 2018 yılında yaklaşık 3 milyon turist ağırladı. Topkapı Sarayı, salı günleri hariç her gün ziyarete açıktır. Kış sezonunda (2 Ekim – 1 Nisan) son giriş 16:00 olmak üzere, saat 9:00- 16:45 arası; yaz sezonunda ise (1 Nisan – 2 Ekim arası) son giriş saat 18:00 olmak üzere, saat 09:00- 18:45 arası ziyaret edilebilir.

T1 kodlu, Kabataş - Bağcılar seferi yapan tramvaylardan Gülhâne ya da Sultanahmet durağında indikten sonra kısa bir yürüyüşle Topkapı Sarayı’na ulaşılabilir.