Baharat Ticaretinin Kalbi 400 Yıldır Mısır Çarşısı’nda Atıyor
Kurulduğu tarihten günümüze bir liman kenti olmasının da etkisiyle her dönemde önemli ticaret merkezlerinden biri olma özelliğini koruyan İstanbul’un bugüne ulaşan en önemli tarihi ve turistik ticaret merkezlerinden olan Mısır Çarşısı, yerli ve yabancı turistler başta olmak üzere her gün binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor.
1597 yılında Padişah III. Murad’ın eşi Safiye Sultan’ın emriyle yapımına başlanan ve inşaatı 67 yıl süren Yeni Cami külliyesinin arastası olarak inşa edilen çarşı, caminin giderlerini karşılamak amacıyla inşa edildi.
Yapılışından kısa süre sonra Mısır Çarşısı, olarak anılan Yeni Camii’nin arastası, 1663-1664 tarihinde düzenlenen törenle açıldı.
İsmi Mısır’dan Geliyor
Mısır Çarşısı, ilk yapıldığında 17. yüzyıl vakanüvisleri tarafından ‘Yeni Çarşı’ ve ‘Valide Çarşısı’ adları ile anılmış, ancak burada bulunan dükkânlarda satılan mamullerin çoğunlukla Mısır’dan gelen eşya ve baharatlar olması nedeniyle 18. yüzyılın ortalarından itibaren ‘Mısır Çarşısı’ adıyla anılmaya başlandı.
İlk yıllarında aktar ve pamukçu esnafına tahsis edilen çarşıda üçü aktarlara, üçü de pamukçu esnafına tahsis edilmiş toplam altı adet kapı bulunuyor. Bugün böyle bir ayrımın kalmamış olmasına rağmen kapı isimleri hala Balık Pazarı, Hasırcılar, Ketenciler, Yeni Camii, Haseki ve Çiçek Pazarı kapıları olarak kullanılıyor.
Çarşının iki ucunda bulunan ana giriş kapılarının üst katları döneminde çarşı esnafının kendi arasında ve halkla olan hukuki sorunlara bakan kadıların görev yaptığı Ticaret Mahkemesi olarak kullanıldı.
1940 yılında çıkan büyük çaplı yangında ciddi hasar gören Tarihi Mısır Çarşısı, o dönem bağlı bulunduğu İstanbul Belediyesi tarafından restore edilerek yeniden çarşı hüviyetini kazandı. 400 yıllık bir maziye sahip olan çarşı, 1941 yılında araya yapılan yolla Yeni Cami’den ayrıldı.
Aradan geçen yıllara bağlı olarak zamanla yıpranan ve yenilenmeye ihtiyaç duyan çarşı, 2013-2018 yılları arasında tabii olduğu Vakıflar Genel Müdürlüğünce yapılan restorasyon çalışmalarıyla altyapı, elektrik tesisatları son teknolojiyle yenilendi.
Bir Çarşı Geleneği Bereket Duası
Yenileme çalışmaları hakkında detaylı bilgi paylaşan Mısır Çarşısı Dernek Başkanı Ömer Tayyar Başıbüyük, “Çarşımızın restorasyonu yapılırken, tarihi bir yapı olmasına rağmen bugün yapılan en modern alışveriş merkezlerinde kullanılan son teknoloji donanımlar kullanıldı. Yeraltı tesisatları, elektrik sistemi, jenaratörler, fiber internet ve telefon bağlantılarına ait bütün kablolar yeraltına indirildi.
2018 yılında tamamlanan restorasyon çalışmamızın ardından açılış törenimize katılan sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, bizden eskiden çarşımızda her Cuma yapılan bereket duası geleneğinin sürdürülmesine yönelik bir ricada bulundu. Biz de bu ricaya uyarak her Cuma günü işe başlarken çarşımızın meydanında hocamız eşliğinde bereket duamızı ediyoruz.” dedi.
Her gün 30-40 bin civarında ziyaretçiyi ağırlayan Mısır Çarşısı’nda 113 dükkân bulunuyor. Ağırlıklı olarak baharat ve lokum çeşitlerinin satıldığı dükkânlar arasında kuyumcu, gıda ve hediyelik eşya dükkanları da yer alıyor.
Dünyanın dört bir yanından gelen turistlerin uğrak mekânı olan Mısır Çarşısı esnafı, müşterileriyle İspanyolca, Fransızca, Almanca, İngilizce, Latince, Arapça, Çince, Japonca ve Yunanca konuşarak satış yapıyor. Ahilik geleneğinin sürdürüldüğü çarşının esnafı yardımlaşma ve dayanışma içerisinde çalışmaya devam ediyor.
400 yıldır İstanbul’un ticaret merkezlerinden olma özelliğini koruyan Mısır Çarşısı, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ve dini bayramlar haricinde 08.00-19.30 arasında ziyaretçilerini bekliyor.[1]
[1] Kaynak: http://www.misircarsisi.org.tr/
